Reeks #blogs over #hoogbegaafdheid
Zelfkritiek
Mijn hoogbegaafde klanten kunnen soms uitermate kritisch zijn. Niet alleen naar anderen toe maar vooral ook naar zichzelf. Ze kunnen erg opmerkzaam zijn en plaatsen dan overal een kritische noot bij. Probleem hierbij is dat je dan ook erg zwart-wit kan zijn en dat de interpretatie van situaties onomkeerbaar zijn. Het ligt in het verlengde van perfectionisme: alles kan perfect zijn. Dat is dan de norm, en als daaraan niet voldaan wordt, zit er blijkbaar iets fout.
Een student weet zich haarfijn te herinneren waar hij de fout ingegaan is in de kleuterklas en rekent zichzelf daar nog steeds op af. Alleen de context, leeftijd, de invloed en rol van de andere partij worden hierin niet meer meegenomen. Een dertigjarige vrouw kan zich nog precies herinneren dat ze zich heeft misdragen, vergeet hierbij dat ze haar excuses heeft gemaakt en dat dit op zich al een bijzondere daad is voor een meisje op die leeftijd. De zestigjarige vrouw ziet haarfijn de fouten in haar schilderij en kan de complimenten van de ander niet binnen laten komen.
Natuurlijk zorgt die kritische houding aan de andere kant ook voor veel beweging op het vlak van persoonlijke ontwikkeling. De behoefte te willen groeien. Juist het perfectionisme meer los willen laten en zo authentieker in het leven willen staan. Het is niet zo zwart-wit :-)
Vriendschap
Als de ander iets ‘verkeerd’ heeft afgehandeld dan zal een hoogbegaafde met een olifantengeheugen dit ook niet snel vergeten. Natuurlijk stelt niet iedereen zo'n kritische houding op prijs. Met als gevolg dat deze hoogbegaafde uitgesloten wordt of het gevoel krijgt niet serieus genomen te worden. Hoogbegaafden kunnen pijnlijk eerlijk zijn en hebben vaak hoge verwachtingen van een vriendschap. Ze verwachten gelijkwaardigheid, openheid en eerlijkheid. Ze vergeten alleen dat ze zelf ook niet altijd even openhartig zijn over hun eigen kwetsbaarheid. Ze willen diepgang en geen koetjes en kalfjes, maar gaan soms over een grens en verwachten iets waar de ander nog niet aan toe is. Ze kunnen hier enorm vasthoudend in zijn. Zo schrikken ze de ander uiteindelijk soms af met 'gelijk willen hebben' en/of hun 'hoge lat'.
Studie
Je neemt als hoogbegaafde natuurlijk niet alles zomaar voor waar aan. Wat zit erachter? Wie heeft dat onderzocht? Wat was het uitgangspunt? Op toetsen, examens kan dit ver doordenken ook voor problemen zorgen. Je ziet zoveel kanten van een vraag dat je er niet meer uitkomt. Je interpreteert de opdracht uiteindelijk compleet anders dan de ‘gemiddelde’ mens en komt zo tot een fout antwoord. Of je bent van mening dat de vraagstelling echt niet deugt en weigert verder mee te werken. De kunst is meer inzicht te krijgen in wat er van je verwacht en gevraagd wordt.
Werk
Of ze nu jong of oud zijn, hoofbegaafden zijn intrinsiek gemotiveerd en erop gefocust om dingen te willen verbeteren. Dus ook en misschien wel vooral in hun werk. Je hebt heel goed door wat en hoe je iets anders en beter kunt aanpakken of organiseren. Rangen, standen en posities zijn niet iets waar je veel waarde aan hecht. Ook een baas, leidinggevende of manager moet zich bewijzen en wordt door jou niet anders benadert dan je directe collega. Het zal je niet verbazen dat deze combinatie regelmatig tot conflicten leidt. Uiteindelijk kan het conflict muurvast komen te zitten in een welles-nietes spelletje.
Gelijk willen krijgen is een overtuigingsproces en daarmee een interactie tussen personen waarbij geven en nemen en allerlei ondoorzichtige factoren, zoals gevoelens, draagvlak en positie een rol kunnen spelen. Met drammerig gedrag bereik je meestal het tegenovergestelde van wat je eigenlijk wilde. De kritische houding eindigt in dit geval vaak in het beëindigen van de arbeidsrelatie.
Een kritische instelling zorgt dus regelmatig voor een conflict. Vasthoudendheid gaat de oplossing niet brengen. Hier is deze uitspraak van Einstein echt van toepassing:
“We kunnen een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt”
Loop jij vast in je privé of werkrelaties en wil je hier individueel mee aan de slag? Neem eens contact op voor een oriënterend gesprek.
Bron: Hoogbegaafde volwassenen, Zet je gaven intelligent en positief in, Noks Nauta, Rianne van de Ven en diverse andere auteurs.
Online programma's
Download de 'Spaces' app van Wix en meld je aan bij “Talenteer Jezelf”. Zo blijf je op de hoogte en heb je makkelijk toegang tot de online programma's. Je kunt de online challenges ook op de website vinden.