Door een leuke win-actie* werd ik aan het denken gezet over mijn geliefde emotie. Hoop! Dat is wat meteen in mij opkwam als de mooiste emotie. Misschien is het meer een gevoel, maar in de algehele spraakverwarring die heerst over deze twee woorden voel ik hierbij geen enkele belemmering om te kiezen voor datgene wat mij altijd overeind heeft gehouden. Soms naïef, maar altijd met veel verlangen.
Geloof in het goede van de mens. Hoop op een wereld met meer gelijkheid, respect voor alles wat leeft en vanuit verbinding. Hoop op meer onderling begrip, respect en oordeelloosheid. Zingeving, betekenisgeving die uitgaat van persoonlijke groei en ontwikkeling. Kortom een idealist in hart en nieren, die de positieve kanten van het leven blijft zoeken ook wanneer dat erg lastig is. Het heeft mij uit de put gehaald, in beweging gebracht, ondanks teleurstelling, verdriet en pijn. Het is soms nog maar een klein teleurgesteld vlammetje, maar het is de sterkste emotie die er is en het geeft mij altijd weer kracht!
De weg van de hoop
Diep in onszelf dragen we hoop: als dat niet het geval is, is er geen hoop.
Hoop is de kwaliteit van de ziel en hangt niet af van wat er in de wereld gebeurt.
Hoop is niet te voorspellen of vooruit te zien. Het is een gerichtheid van de geest, een gerichtheid van het hart, voorbij de horizon verankerd.
Hoop in deze diepe krachtige betekenis is niet het zelfde als vreugde omdat alles goed gaat of bereidheid je in te zetten voor wat succes heeft.
Hoop is ergens voor werken omdat het goed is, niet alleen omdat het kans van slagen heeft.
Hoop is niet hetzelfde als optimisme evenmin overtuiging dat iets goed zal aflopen. Wel de zekerheid dat iets zinvol is afgezien van de afloop, het resultaat.
Václav Havel
Hoop breekt je los van angst en wanhoop. Het geeft weer ruimte om het grotere geheel te zien. Het maakt creatief en biedt alle vrijheid om te dromen. Hoe onzeker iets ook is, verandering is altijd mogelijk. Het is geloven in een betere toekomst en het motiveert en inspireert om daar naartoe te werken. Misschien is dat wel Mindset? Dat je altijd de mogelijkheid ziet om te groeien en iets te veranderen. Hoop is een motiverende kracht voor ontwikkeling die zich onderscheidt van optimisme doordat het rekening houdt met mogelijke tegenslagen en in staat is om in alternatieven te denken. Zo vergroot hoop ons doorzettingsvermogen en onze creativiteit.
Het is bewustwording en bewustzijn van de discrepantie in realiteit en ideaal. Als de basis van een Groei-Mindset eigenlijk Hoop is, dan houdt dat meteen in dat er Geloof in jezelf nodig is. Zonder vertrouwen in je eigen kunnen en mogelijkheden heeft hoop geen kans. Hoop vraagt om visie en zingeving. Betekenis die je koppelt aan een toekomst. Hoop doet leven! Zo komen we weer terug bij de basisbehoeften van de mens autonomie en verbinding. Zelfverwerkelijking in verbinding wordt bezieling, volheid, kracht en eenheid.
Opvoeding
Met zijn afscheidsrede hield hoogleraar pedagogiek Micha de Winter een hoopvol pleidooi voor optimistische opvoedkunde (31 mei 2017). Het gaat hem er om dat opvoeders leed en onrecht gepaard laten gaan met hoop en mogelijkheden. “We moeten perspectief bieden.” “Ik kan niet beloven dat ik niks meer van me laat horen. Pedagogiek is niet alleen maar werk, het is ook wat ik belangrijk vind.”
Zo belangrijk, dat hij zijn vak in zijn toespraak zelfs het antwoord op cultuurpessimisme noemt: ‘Als je kinderen van jongs af aan weet mee te geven dat ze ertoe doen, dat de samenleving ook op hén zit te wachten, dan motiveer je ze om zich in te spannen en zich te ontwikkelen.’
Het gaat niet om individuele doelen, verduidelijkt hij. “Ouders vinden het belangrijk dat hun kind gelukkig wordt. Voor mij telt net zo goed of ze bij een gemeenschap horen, iets voor een ander kunnen doen.” De samenleving zit volgens de hoogleraar te springen om hoopvolle en optimistische burgers die met elkaar wat van de wereld willen maken. Ouders zou hij aanraden om af en toe een ‘hoop-check’ te doen. “Hou jezelf tegen het licht als opvoeder. Leef je optimisme voor?”
* Win actie: https://www.facebook.com/alotofcomplexity/