Leren begint met afleren. Wij denken veel te weten. Socrates was van mening dat wij alvorens we iets kunnen leren, eerst moeten afleren wat we denken te weten maar niet werkelijk weten. We hebben allemaal een grote hoeveelheid denkbeelden, overtuigingen en vaste voorkeuren in ons hoofd zitten, die ten grondslag liggen aan ons doen en laten.
Er zitten echter allerlei blinde vlekken, tegenstrijdigheden en vervormingen in. Deze gedachten hebben een verlammende werking. Het is nodig om dit boven water te krijgen, om te zien dat je gebruikelijke meningen en denkbeelden niet helpend zijn. Ze houden je tegen en werpen blokkades op die verlammend werken :
Ongezond perfectionisme - Zelfvertrouwen is gebaseerd op het vasthouden aan een onredelijke, bijna onmogelijke norm
Gebrek aan perspectief - Niet in staat om eigen werk correct te evalueren. Wat is een uitdagende taak? Hoe veel tijd zal het vergen om een specifieke taak uit te voeren? Hoe voer je een overweldigende taak terug tot stukken die te overzien en 'te doen' zijn?
Tekort aan bekwaamheden - Bekwaamheid wordt pas ontwikkeld op het moment dat ze noodzakelijk wordt.
Mentale gesteldheid - schaamte, verlegenheid en gevoel van vernedering wanneer we geconfronteerd worden met de noodzaak van een langdurige inspanning.
Beperkte basis voor het vormen van eigen identiteit - ‘Als je bent wat je presteert, en je presteert nooit iets, dan ben je waardeloos’
Vermijden van risico en uitdaging - ‘Als ik nooit echt aan iets begin, dan hoef ik ook het falen tijdens het proces niet te ervaren.’
Passief verzet - Er niet in slagen om in stilte te lijden, in die zin dat slecht onderdrukte woede er toch uit ‘lekt’ op een ongelukkige manier.
Isolatie - Een resultaat van de angst dat je degenen waarvan je houdt qua stress moet ontzien en angst dat je echte ik het niet waard is om graag gezien te worden.
‘Dat geloof ik niet!’ zei Alice. ‘O nee?’ zei de koningin op medelijdende toon. ‘Probeer het nog eens: haal diep adem en doe je ogen dicht’. Alice lachte. ‘Proberen heeft geen zin’, zei ze, ‘onmogelijke dingen kun je niet geloven’. ‘Je hebt vast te weinig geoefend’, zei de koningin. ‘Toen ik zo oud was als jij, deed ik het elke dag een half uur. Het kwam zelfs voor, dat ik nog voor het ontbijt maar liefst zes onmogelijke dingen geloofde’.
Uit Lewis Caroll, achter de spiegel.
Als we iets geloven, dan doen we alsof dat waar is. Daarom is het zo moeilijk te bewijzen dat wat wij geloven niet waar is; overtuigingen zijn heel sterk. Gebeurtenissen worden geïnterpreteerd in termen van de overtuigingen die men heeft. Wat we doen bevestigt juist datgene waarin we geloven.
Wat we niet geloven zien, horen of voelen we niet. En wat er niet in past wordt gewoon vervormd zodat het wél past binnen onze geloofsovertuigingen. Overtuigingen zijn daarom niet alleen een afdruk van wat in het verleden gebeurd is, maar zijn ook de blauwdrukken voor onze toekomst.
Overtuigingen beginnen vaak met: als ik dit doe… dan gebeurt dat…
Vervolgens ontstaan denkpatronen als: ik kan wel… ik kan niet…
En dit wordt dan vertaald in: Ik zou eigenlijk moeten... Ik mag niet...
Woorden en taal krijgen zo een dwingende macht:
Ik behoor alles in een keer te snappen en te kunnen.
Ik mag geen fouten maken.
Ik ben nu eenmaal slecht in wiskunde.
Ik moet mijn eigen problemen oplossen anders ben ik een slappeling.
Ik mag geen nee zeggen.
Ik moet hard werken en doorzetten, anders bereik ik niets.
Een positieve overtuiging helpt je je doelen te bereiken, een belemmerende overtuiging houdt je ervan af. Positieve overtuigingen geven ons de mogelijkheid onze talenten te ontplooien. Beperkende overtuigingen hebben te maken met: problemen, angst voor falen/mislukken en onmogelijkheden.
De beperkende overtuigingen zetten je vast en daar heb je dan het meeste last van. Je gaat piekeren, je weet niet wat je moet doen, alle opties eindigen in doemscenario's. Je draait in een kringetje rond, dat je alleen maar een nog slechter gevoel geeft. En dat allemaal om iets te voorkomen dat je nu eigenlijk al zelf creëert. Je moet van alles en mag vrij weinig. Daarmee maak je het bijna onmogelijk om nog tot een stap te komen. Je zit vast!
Denken in oplossingen
Bedenk...Wat ik denk is niet waar!
Bedenk...Iets om eerst uit dat hoofd te komen.
Bedenk...Wat is mijn behoefte?
Bedenk...Wat gun ik mezelf meer?
Bedenk...Wat kan wel?
Bedenk...Positieve scenario's
Bedenk...
Vervang moeten door willen.
Verandert er dan iets? Voel je toch urgentie dan is het blijkbaar wel belangrijk. EN is het iets waar je, je voor wilt inzetten.
Vervang Ik door wij of een ander
Is dit iets dat je echt zelf op gaat pakken? Kan iemand je helpen? Soms is meer samenwerking juist het doel. Soms is het juist verstandig om het te delegeren. Vergroot op deze manier je leiderschapsvaardigheden.
Bedenk of het wel prioriteit heeft.
Wellicht vraagt juist iets anders wel je aandacht of is niets doen op dit moment beter. Soms als je iets laat liggen verdwijnt de noodzaak als vanzelf, of pakt iemand anders het op.
Een tussenstap kan ook belangrijk zijn. Iets dat je alvast in 5 a 10 minuten kunt doen om beweging te creëren, daar voel je, je beter bij, maar je hoeft het geheel nog niet op te pakken. Soms is besluiten iets niet DOEN, al een oplossing op zich. Zet het in je agenda voor later. Nu heb je er gewoon de energie niet voor.
Dit zijn de echte uitdagingen voor je als je je altijd erg verantwoordelijk voelt.
Verder lezen:
Ga de uitdaging aan met de Challenge 'Eerste hulp bij piekeren'.
Of kom eens langs voor een kennismakingsgesprek. En leer jezelf en je uitdagingen beter kennen en zet die kwaliteit verantwoordelijkheid in voor jezelf.
Stress en Burn-Out Coaching
Vitaliteit gaat over veel meer dan lichamelijke gezondheid. Het gaat om energie, veerkracht, motivatie en vrijheid. Wil je meer rust en ontspannen in het leven staan? Wil je weer gemotiveerd en met energie nieuwe dingen aanpakken? Meer ‘innerlijke balans’ in je leven? Je kunt pas vooruit als je weet wat je tegenhoudt.
Online programma's
Download de 'Spaces' app van Wix en meld je aan bij “Talenteer Jezelf”. Zo blijf je op de hoogte en heb je makkelijk toegang tot de online programma's. Je kunt de online challenges ook op de website vinden.